Så langt har eg hatt ein super sumar med huset fullt av små, store og glade folk og i tillegg har me hatt mange gode opplevingar i den finaste dalen.
Midt oppi alt dette har eg likevel merka at eg har ei fullt bemanna analyseavdeling oppe i hovudet mitt. Eg tippar at slike avdelingar er arvelege, for eg kan hugse utsegn frå både mor mi og far min etter at ein av dei hadde analysert seg ferdig og kunne forklare og gje svar på eit problem. Eg trur at eg stort sett alltid svarar slik dei ville ha gjort. Kanskje det var slik at då foreldra mine døyde, så tok alle dei små analytikarane som var engasjert oppe i deira hovud, plass i mitt. Det kjennest i alle fall som om det er litt for fullt i den delen av toppetasjen av og til.
Eg vil så gjerne skrive vakkert om det å eldast. Sjølvsagt er det litt vemodig å vere vitne til at kroppen forfell, men eg græt ikkje sjølv om spegelen fortel meg at utsida mi driv på med å tape kampen mot forfallet.
Eg vil så gjerne skrive noko vakkert om å bli gammal.
Eg likar best å skrive om slikt som kan vere vanskeleg å setje ord på. I dag vil eg freiste å skrive vakkert om å bli gammal.
Midt imellom interessante debattar rundt regjeringsplattforma, presentasjon av den nye regjeringa, vitjing frå nære og kjære, feiring av ein nyslått 18-åring og ei litt innvikla strikkeoppskrift, har eg sett meg ned for å skrive, – men ikkje om noko av det eg har nemnt så langt.
Dette biletet har Vilde Jagland tatt. Ho er journalist i Hallingdølen, og var heime hos oss for å lage ein reportasje om å rehabilitere gamle hus.
I det siste har ein del hendingar, kopla saman med sitat som eg på tilfeldig vis har støytt på, fått meg til å tenkje på det eldgamle og litt utslitne spørsmålet om kva som kom fyrst, høna eller egget. Sjølv om dette egg/høne-temaet nok ikkje er utdebattert, skal eg ta for meg noko langt anna enn høner og egg i blogginnlegget mitt i dag.
Her er frukosthøna vår – på laurdagar er det egg på frukostbordet.
Her i dag skal eg blant anna drive med slikt eg kallar tanketull om kva som kjem fyrst; takksemd eller glede, godt liv eller god mat og alder eller visdom.
Sist eg skreiv var det juni. No er august her allereie og byr på ei slags avslutning av sommaren. Eg kjenner at eg likar denne grøderike månaden godt.
Det er framleis sommarvarme dagar, rips og solbærbuskene står tunge, tida er inne for å kjøpe haustlauk, bake eplekaker og hugse å ta med seg ei lita jakke i sekken. Det er også fint å tenkje attende på mange fine juli-opplevingar. Her kjem nokre av dei:
No er det ei stund sidan sist. Eg tenkjer at dette huset, denne hagen, denne byen, og desse åra som me har hatt her, fortener at eg skriv ein blogg til frå 3086 Holmestrand.
Måndag 3. mai kjem flyttebilen, og eg kjenner at det skal bli godt når den dagen me har budd oss på så lenge endeleg kjem. For eg vil dette, men likevel er kjenslene både slike og sånne.
Eg har ikke talet på alle pappeskene som står rundt om i huset no.
Kjensler før me dreg For kvar rull med bobleplast rundt bilete og maleri For kvart ark silkepapir mellom tallerknar, rundt glas For kvar pappeske, fylt opp, limt att og merka, har eg kjent at sumarfuglar i magen ikkje alltid berre er av det gode. Kvite veggar med arr av skruer og krokar, dørkarmar med blyantstrekar; så høg var du då, vesle venen min. Golvfliser med spor av små sko, av store støvlar. Ekko av draumar Kviskring frå minner Kapittel i livet mitt
Takk for meg, Holmestrand! Eg har prøvd å bli glad i deg, Holmestrand. Eg har verkeleg prøvd.
Då me kom flyttande til den vesle Vestfold-byen for meir enn 11 år sidan, var eg mest oppteken av barnebarn, hus og hage. Hjartet mitt var fylt av det, og det kjendes som nok. Det var fint å bu i eit område som var som ei lita grend, med gode naboar og kjær familie like i nærleiken. Resten av Holmestrand låg fleire kilometer unna og nådde ikkje heilt fram til meg, men sidan eg hadde tenkt å bli verande livet ut, bestemde eg meg for å bli godt kjent med byen min og gro fast her.
Slik utsikt får me aldri nokon gong meir.
Det var kanskje dumt å flytte til ein ny kommune for oss som snart fylte 60, var utan jobb, sleit med helsa og ikkje hadde korkje skuleungar eller hund. Eg forventa kulturopplevingar og eit rikt og variert sosialt liv. Det er kanskje berre mi eiga skuld at det ikkje vart slik. Men eg kjenner at eg må ha meir enn hus, hage og snart vaksne barnebarn å fylle livet mitt med.
Dei siste dagane har eg hatt «takk-for-god-hjelp-time» hos ein flink tannlege, ein grundig og morosam fastlege som verkeleg er til å stole på og hos ho, som for meg i alle fall, er verdas beste frisør.
Holmestrand havn.
Det er så vakkert her, men eg er lei for å måtte seie det, Holmestrand; her hos deg ynskjer eg ikkje å bu som gammal dame. Det må hende meir rundt meg enn det det gjer i dag. Dei få vaksne som kjem til å sakne oss når me dreg, dei veit eg vil finne vegen til oss på Ål, og dei er hjarteleg velkomne.
Ein bustad for resten av livet. På Ål står Helgerud-huset snart ferdig, både 111 år gammalt og samstundes flunkande nytt, akkurat slik det var og likevel heilt annleis, – klart for å vere heimen vår resten av livet. Me har fått oss både gode og mindre gode overraskingar i rehabiliteringsperioden, men no ser alt ut til å ordne seg.
Dei siste tjue åra har skiftande regjeringar hatt som målsetting at eldre skal bu i sin eigen bustad så lenge som mogeleg. Dei som studerer samansetninga av befolkninga framover, seier at auka levealder gjer denne problemstillinga stadig meir aktuell. Det er klare forventningar frå politisk hald om at eldre sjølv bør ta initiativ til å utbedre eller skaffe seg ein bustad som er tilpassa dei behova me har når me blir eldre.
NOVA er eit samfunnsvitskapeleg forskingsinstitutt. Forskarar der har gjennomført ei undersøking der folk vart bedne om å vurdere den boligen dei bur i no. Over halvparten av dei i alderen 50 – 71 år sa at bustaden deira var «dårleg» eller «svært dårleg» tilpassa personar med «bevegelsesvansker».
Me kjenner oss både friske og raske no, men har tenkt at me skal klare å bu i Helgerud-huset livet ut. Det hadde sjølvsagt vore fint dersom dei tinga me skaffar oss, vil vare lenge. Dei skal aller helst vere praktiske og skape trivnad og glede, men no må me også planlegge for den helsa me har om 20 år. Sjølv om me forhåpentlegvis vil vere spreke og aktive så lenge som mogeleg, må me no nytte høvet til å tilpasse huset til vår eiga framtid.
Har skal det bli enkelt å kome seg både inn og ut.
Førebels har skjelettet mitt trufast halde meg oppe, men ein dag blir det sannsynlegvis så skrøpeleg at eg dett saman. Då er det viktig å ha eit hus utan for mange dørstokkar og trappetrinn slik at me kan kome oss fram med rullatorane våre.
Huset vårt blir no tilrettelagt slik at me, den dagen me treng det, får eit soverom og bad på same planet som inngangspartiet. Dessutan blir det så godt som trinnfritt både ute og inne.
Fallulykker er av dei vanlegaste ulykkene i norske heimar. Konsekvensane er gjerne alvorlege for eldre kroppar. Allereie no planlegg me den framtidige heimen vår med minst mogeleg å snuble i, stikkontaktar i kjøkkenbenkhøgde og med godt ljos i alle rom. Dårleg ljos kan dessutan føre til mindre trivnad samstundes med at det aukar risikoen for at me dett og får store helseplager.
Apropos kjøkkenbenkhøgd; Om ikke så altfor lenge er kjøkkenet ferdig. Eg gler meg!
Eg må seie at eg ikkje likar å tenkje på all denne tilrettelegginga. Inne i mitt eige hovud er eg framleis ung, men eg må innsjå at om 20 år er eg 88 år. 20 år går fort det.
Spenntak No tek eg spenntak, satsar alt og siktar mot den langstrakte fjellbygda
Det var dit eg skulle, og turen var ingen omveg. Den var kledd med kjærleiksfulle møte, mykje omsorg, glade ungar på trygge fang
No tek eg spenntak, men kjenner molltonen vibrere i bringa medan eg er på veg heim
(Dersom nokon lurar: Spenntak er å setje føtene imot noko og skuve ifrå av all makt.)
Sentrum i Ål fotografert frå Sundreberget tidleg på sumaren i fjor.
Våraktivitet Eg er så glad for at me bur i eit land med fire årstider. No, når vinteren har sloppe taket, kjenner eg korleis eg har lengta etter alle dei små våraktivitetane.
10. mai skal eg overlevere hagen i Holmestrand til ein nye eigarar. Det gjer eg heilt utan sorg. Eg gler meg til å fortelje dei om alt som kjem til å dukke opp i hagen deira gjennom sesongen.
Eg er så heldig at eg har ein stor hage på Ål å ta fatt på. Hagestellet der har så langt dreia seg om å fjerne brennesle, men under, bak og innimellom der ein stad, har eg trua på at eg finn ein fin, gammal hage.
Fyrst rydde, så vente og sjå. Ein må vise tolmod i ein gammal hage.
Neste gong eg skriv, håpar eg å kunne fortelje om korleis det er å flytte inn i eit hus med ei fin, 100 år gammal sjel.
I dag er det Samefolkets dag. Denne nasjonaldagen vart vedteken på Samekonferansen i 1992, og er felles for alle samar i Noreg, Finland, Sverige og Russland.
Eg har tenkt på det at bloggen min ofte inneheld alvorlege saker som eg kanskje problematiserar meir enn det som er naudsynt. Difor fekk eg behov for å skrive at det er sant at eg tenkjer og funderer på mykje rart, men eg er altså stort sett blid og i godt humør og er takksam for at eg har fått utdelt eit lyst sinn. Dersom det var nokon som lurte på korleis det stod til.
Eg har trua på at denne dagen kjem til å bli aldeles strålande.
God morgon og velkomen til november. For akkurat femti år sidan vart det halde folketeljing i Noreg. Då var det 3 874 133 av oss. (1. januar i år var folketalet 5 367 580)
1. november 1985 kom Noregs fyrste pengeseddel med nynorsk tekst. Det var ein 50-lapp.
Eg må innrømme at eg aldri har studert teksten på pengesedlane, – ikkje har eg sedlar å titte etter på heller. Eg lurar forresten på kor lenge det kjem til å finnes folk som går rundt med pengar i lommeboka si.
I dag er det allehelgenskvelden og/eller halloween. Markeringa av denne kvelden er opprinneleg ei heidensk feiring, som seinare vart gjort til ein kristen skikk, men som i vår tid har utvikla seg til ei ikkje-religiøs høgtid.
Sidan årtusenskiftet har det blitt stadig vanlegare å feire halloween i Noreg. I fylgje undersøkingar som Virke har gjort, brukar me mellom 200 – 300 millionar kroner på godteri, kostymer og pynt i samband med halloween-helga i Noreg!!! I år blir det nok annleis, og eg reknar ikkje med å få utkledde ungar på døra i kveld.
Då eg vakna i dag tidleg og høyrde regnet og vinden der ute, tenkte eg at det kan vere vérhardt dette livet. Så no, når hauststormane ristar i veggane våre, og regnet piskar mot rutene, då kan me kanskje alle prøve å gjere det litt lunare for kvarandre.
Kjære folk 